Touto-bono
Salvia sclarea
Lamiaceae Labiaceae
Àutri noum : Erbo-di-bons-ome-blanc, Sauvieto-de-prat, Erbo-di-plago.
Noms en français : Sauge sclarée, Toute bonne.
Descripcioun :La touto-bono, que trachis long de camin e de routo, es uno planto pulèu forto, ramificado, lanouso emé d'óudour. Li fueio (e li bratèio) soun larjo. Coumpara emé la sàuvi-d'Etioupìo que ié sèmblo un pau.
Usanço :La touto-bono, coume soun noum lou dis èi vertuouso contro mant un proublèmo. Ajudo à sougna e sarra li plago, èi bono pèr li mau de vèntre (digestioun e règlo), pèr limita li susour, lou coulesteròu e lou sucre dóu sang. Ajudo peréu pèr amoureja e proun enca. Li fueio e li flour podon èstre boutado dins lou manja pèr douna de goust (bevendo, sucrarié,counfituro, soupo...).
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Salvia
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Coulour de la flour :
Bluio
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 15 à 30 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Camin
- Ermas
- Champ
- Colo
Estànci : Mesoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Óurigino Pontico
Ref. sc. : Salvia sclarea L., 1753
Espigo-d'aigo(-aupenco)
Potamogeton alpinus
Potamogetonaceae
Autre noum : Poutamot.
Nom en français : Potamot des Alpes.
Descripcioun :L'espigo-d'aigo-aupenco trachis dins li lau de mountagno. Fai dos meno de fueio, aquéli de surfàci, pas toujour presento, dounon d'èr à li de Potamogeton nodosus, alor qu'aquésti d'aigo soun proun longo, an ges de pecou e embrasson pas la tijo (au contro de P. praelongus di proun rare). Amo bèn lis aigo frejo emé gaire de matèri ourganico e proun de dióussigèno. Èi pèr acò que li cast de fedo dèvon resta liuen di lau de mountagno.
Usanço :Couneissèn pas d'usanço particuliero pèr aquelo planto. Escriéure au site se n'en sabès mai.
Port : Grando erbo
Taio : 0,1 à 1 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Idroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Potamogeton
Famiho : Potamogetonaceae
Ordre : Alismatales
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 1 à 3 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 1800 à 2400 m
Aparado :
Vo
Juliet à setèmbre
Liò : Aigo
- Lau
- Mueio
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Potamogeton alpinus Balb., 1804